Reż. Rafael Lewandowski
Obraz Rafaela Lewandowskiego to rarytas krajowej kinematografii – thriller atrakcyjnie opowiadający o współczesnych bohaterach zmagających się z mrocznymi tajemnicami swoich najbliższych. Lewandowski, reżyser o polsko-francuskich korzeniach, zasłynął jako twórca filmów dokumentalnych, nagradzanych na całym świecie, takich jak: „Sztuka milczenia” czy „Piosenka i życie”. “Kret” był jego fabularnym debiutem zarówno w roli reżysera, jak i autora scenariusza.
„Kret” to pełna niespodziewanych zwrotów akcji historia Pawła (Borys Szyc), którego rodzinne szczęście z dnia na dzień zatruwa artykuł szkalujący dobre imię jego ojca (Marian Dziędziel).
Lewandowski dotyka bardzo trudnego dla Polaków tematu – rozliczenia czasów komunizmu. Reżyser rozpina akcję pomiędzy czasami walki związkowców z Solidarności w latach 80. XX wieku, a współczesnością. Jego film jest przestrogą – złe rzeczy, do których wtedy doszło, będą wracać po latach. Niszcząca siła tego powrotu będzie tym większa, im mocniej staraliśmy się ukryć bolesne sekrety.
„Kret” jest thrillerem psychologicznym z historyczno-politycznym tłem, ale zarazem jest filmem uniwersalnym. Każdy z nas mógłby przecież być tym Pawłem. I to właśnie jest najbardziej przerażające.
Zarówno film, jak i znakomite role Borysa Szyca i Mariana Dziędziela, spotkały się z uznaniem w Polsce i za granicą, m.in na festiwalach Cinéma du Réel w Paryżu i New Documentaries – MOMA w Nowym Jorku. Rafael Lewandowski otrzymał za reżyserię „Kreta” prestiżowy Paszport Polityki.
W rolach drugoplanowych mogliśmy też zobaczyć Wojciecha Pszoniaka, Magdalenę Czerwińską i Bartłomieja Topę.
Film ma też bardzo osobisty wymiar dla reżysera. W grudniu 1981 roku, gdy Lewandowski miał 11 lat, jego ojciec, polski artysta żyjący we Francji od 1967 roku, zaangażował się w działalność „Solidarności”. Z tego powodu przez 6 lat Lewandowscy nie mieli prawa pobytu w Polsce oraz możliwości kontaktowania się z pozostawioną w kraju rodziną. „Te wydarzenia zaważyły na całym moim życiu, wzmocniły bowiem polską część mojej podwójnej tożsamości” – mówił Lewandowski w jednym z wywiadów. Fabularny „Kret” był też, jak podkreślał reżyser, logiczną kontynuacją jego wcześniejszego filmu dokumentalnego „Piosenka i życie” opowiadającego o dzieciach działaczy Solidarności z lat 80.
Obraz Lewandowskiego przedstawia też, dotychczas nieobecny w polskim kinie, wątek. Reżyser przypomina widzom o Polonii, która od lat 30. XX wieku zamieszkuje francuski region Nord-Pas-de-Calais. Społeczność Polaków z północy Francji tworzą głównie potomkowie górników, którzy wyemigrowali tam przed wojną w poszukiwaniu pracy. Wrośnięci od dekad we francuską rzeczywistość, kultywują zarazem polskość i pozostają dumni z kraju przodków.
„Makoszowy” ponownie na srebrnym ekranie
Na terenie kopalni „Makoszowy” były kręcone wybrane sceny w filmie. Pomimo faktu, iż kopalnia podczas kręcenia filmu była jeszcze czynna, udało się wykorzystać tamtejszą scenerię. W tle pojawia się też nieczynny Areszt Śledczy w Zabrzu. „Kret” to koprodukcja polsko-francuska, zatem i część scen kręcona było również na terenie Francji.
Nagrody i wyróżnienia
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych – Nagroda za najlepsza drugoplanową rolę męską dla Mariana Dziędziela, nagroda za najlepszą rolę męską dla Borysa Szyca na World Film Festival w Montrealu, nagroda „Hollywood Eagle Award” na Festiwalu Polskich Filmów w Los Angeles, Paszport Polityki w kategorii Film dla Rafaela Lewandowskiego i inne.
Metryczka filmu
„Kret”
Polska/ Francja, 2011
Reżyseria: Rafael Lewandowski
Scenariusz: Iwo Kardel, Rafael Lewandowski
Zdjęcia: Piotr Rosołowski
Montaż: Agnieszka Glińska
Muzyka: Jerome Rebotier
Producent: Marcin Wierzchosławski, Jacek Kucharski
Obsada: Borys Szyc, Marian Dziędziel, Magdalena Czerwińska, Wojciech Pszoniak i inni.
Czas trwania: 108 min
Trailer
Oficjalny dystrybutora: https://www.youtube.com/watch?v=T7OU1ySleCc